Stanisław Wierbiński i Franciszek Chojecki

Stanisław Wierbiński już kilkakrotnie pojawił się jako bohater tego bloga. Jednak o tym gnieźnieńskim i niezwykle aktywnym działaczu socjalistycznym, w sumie do tej pory niewiele wiadomo. Poza kilkoma, w tym cytowanymi, wzmiankami z dostępnych źródeł, powiedzieć dziś możemy, że ten człowiek:
- był aktywny już w 1905 roku na fali Rewolucji w Królestwie Polskim i Łodzi oraz próbował zorganizować akcję strajkową w Gnieźnie, gdzie odmówiło pracy ponad 1000 robotników z kilkudziesięciu zakładów pracy.
- reprezentował PPS zaboru pruskiego, natomiast po odzyskaniu niepodległości dostał się do Komitetu Wykonawczego PPS na województwa poznańskie i pomorskie, a potem do Rady Naczelnej partii.
- walczył w Powstaniu Wielkopolskim czyli brał udział m.in. w zajęciu gnieźnieńskich koszar, gdzie stacjonowali Niemcy oraz był wiceprzewodniczącym powstałej wtedy Rady Robotniczej.
- był tokarzem i mieszkał przy ul. Krzywe Koło w Gnieźnie oraz to u niego w mieszkaniu był składowany w latach 1919-21 "Tygodnik Ludowy".
- w październiku 1919 roku wraz z innymi lokalnymi działaczami, także prawicowymi, witał marszałka Józefa Piłsudskiego w grodzie Lecha.
- zmarł w 1922 roku.

Natomiast kolejną ważną postacią dla gnieźnieńskiej lewicy był Franciszek Chojecki. Człowiek wymieniony jak do tej pory w jednym opracowaniu historycznym, ale za to którego istnienie i zaangażowanie potwierdza jego prawnuk Andrzej Krasa oraz wnuczka Barbara Krasa. Zatem dzisiaj wiemy, że:
- przyszedł on na świat dokładnie 27 grudnia 1898 roku, a zmarł 12 lutego 1962r.
- także walczył w Powstaniu Wielkopolskim.
- z zawodu był kolejarzem i należał do Związku Zawodowego Kolejarzy przy PPS.
- po wygranych wyborach samorządowych pod koniec 1925 roku przez lewicowe ugrupowania (m.in. PPS, Obóz Pracy czy tzw. grupę Stefana Żaka o którym jeszcze napiszemy), został wiceprzewodniczącym Rady Miasta Gniezna, przez co wszedł do historii jako jeden z pierwszych PPS-owców w prezydium RM.
- po przewrocie majowym w 1926 roku, gnieźnieńskie klasy posiadające postanowiły pozbawić władzy członków PPS w Radzie Miasta, co wkrótce im się udało. Jednak Chojecki pozostał radnym o czym świadczy choćby późniejsze zaproszenie go na raut przez Prezydenta Gniezna w 1928 roku.
- kiedy zaczęła się II wojna światowa to został powołany do wojska i służył od 1 do 21 września 1939 roku, czyli do czasu kapitulacji Warszawy.

Franciszek Chojecki

Źródła: "Zarys historii ruchu robotniczego w Wielkopolsce", praca zbiorowa pod redakcją Antoniego Czubińskiego, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1978 r., „Wybuch Powstania Wielkopolskiego w Gnieźnie”, tekst Michała Muraszko na portalu www.piastowskakorona.pl, "Gniezno: zarys dziejów" Jerzego Topolskiego, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1979 r., "Marszałek w Wielkopolsce", tekst Artura Kijasa na portalu www.onet.pl, Archiwum prywatne Barbary Krasy.